Шыңғыс ханның қателігі

- Даңқың қайда төске өрлеген?
Екі жүз мың әскерменен
Алты ай бойы кіп-кішкентай Отырарды ала алмау,
Алты ай бойы Отырардың осал тұсын таба алмау -
Ойы — дауыл, сезімі — аспан,
Тек жеңіспен көзін ашқан
Менің алғыр ұрпағымның сүйегіне зор таңба,
Намысыма сызат түсті мына сенің арқаңда, -
деп Шыңғыс хан Шағатайға оқты көзін қадады.
- Осы өкініш мені де өртеп барады.
Отырардың бақытына орнаған болар, бәлкім,

"Әр нәресте қашан есі кіргенше,

Жер қадірін,

Ел қадірін білгенше,

Алғашқы әнтек қылығыңа

Өзі ұялып күлгенше,

Көтергенше балаң ойдың желкенін

Қинаса да қиқар соқпақ, қиыс жол,

Өзің туған қасиетті өлкенің

Ауасымен дем алуға тиісті ол!"

Мен осынау борышыма әкелік

Даңқ кімнің күліп тұрса басында,

Сатқындықта бұғып жүрмек қасында,

Жылан туса жыланнан,

Құлан туса құланнан

Таңданатын түк те жоқ,

Бірақ жылан қалай туды қыраннан?

Өсиет бар мынадай:
"Әр нәресте қашан есі кіргенше,
Жер қадірін,
Ел қадірін білгенше,
Алғашқы әнтек қылығыңа
Өзі ұялып күлгенше,
Көтергенше балаң ойдың желкенін
Қинаса да қиқар соқпақ, қиыс жол,
Өзің туған қасиетті өлкенің
Ауасымен дем алуға тиісті ол!"

Құм мәңгілік бүркей алмас асылды,

Қаталдықпен аяушылық сезімі

Айлакер жан соны жазбай таныпты.

Қай кезде де айла кескен нарықты.

Жақын барып үңілместен жауына

Шығам деме, ұлым, жеңіс тауына,

Қай кезде де айла кескен нарықты.

- Жылан туса жыланнан,
Құлан туса құланнан
Таңданатын түк те жоқ,
Бірақ жылан қалай туды қыраннан?