Citati
Драматическая сцена смерти Жени Чеберяк, нарисованная Маклаковым, потрясла публику. Маклаков начал с одного из характерных для него приемов — сделал уступку, чтобы завоевать доверие присяжных. Некоторые, в том числе Красовский, обвиняли Веру Чеберяк в том, что она хотела смерти своих детей. Это не так, возразил Маклаков.
Но наряду с естественной любовью матери в ней было другое чувство, чувство страха и ужаса за себя… <…> Несчастной Чеберяковой приходится думать в этот момент не о спасении сына, не о спокойствии его; она не смеет закричать сыщикам: «Вон отсюда, здесь смерть, здесь Божье дело!» — она так крикнуть не смеет, совесть ее не чиста, она боится; мало того, она хочет воспользоваться умирающим сыном, она просит Женю: «Женя, скажи, что я тут ни при чем». В последние минуты она хочет использовать Женю для своего спасения: «Скажи им, что я ни при чем». Что же отвечает ей Женя? — «Мама, оставь, мне тяжело».
Умирающий мальчик этой просьбы не исполнил, умирающий мальчик не сказал: «Она тут ни при чем, вот кто виноват». Он не сказал в эту минуту того, что ему было бы так легко сказать. Если бы только это была правда, он бы сказал сыщикам: «Оставьте мою мать, она ни при чем, я сам видел, как Бейлис потащил в печь Андрюшу». Почему бы он этого не сделал? Ведь ему-то бояться больше нечего было; но он этого не сделал, он отворачивается от собственной матери, он ей говорит: «Мама, пойди прочь, мне тяжело». И когда он хочет говорить, эта несчастная мать, как показали свидетели, эта несчастная мать целует его, чтобы мешать говорить, дает ему иудин поцелуй перед смертью, чтобы он не проболтался.
Utisci
Хацеў схавацца сярод рыцараў, піратаў, эльфаў і следчых, а выпала прачытаць штосьці менш эскапічнае, хоць следчыя там ёсць. Ніякіх уцёкаў толькі спроба ацаніць наколькі далёка мы прайшлі за 100 гадоў і ў які бок.
Справа Бейліса. Так атрымалася, што пра гэту гісторыйку я даведаўся толькі гэтай зімой з кніжкі Тамары Натанаўны Эйдэльман пра тое, як працуе прапаганда. Гісторыйка згадвалася ў раздзеле з іншымі прыкладамі расчалавечвання ворага, здаецца, пад агульнай назвай “распяты хлопчык”. Тамара Натанаўна праводзіла паралель з іншым сумна вядомым распятым хлопчыкам. Галоўная розніца была ў тым, што Андрэй Юшчынскі не быў фантазіяй і яго смерць не была фантазіяй, а вось ператварэнне яе ў рэлігійны акт – гэта сапраўды падобнае. Цемрашалаў па-ранейшаму цемрашалы палохаюць цемрашальствам.
Кніжку я раю пачытаць. Чаму? Бо такія гісторыі павінны быць жывымі ў галовах. Як і тыя гісторыі, што адбываюцца сёння. Імёны павінны ператварацца ў людзей. Інакш гэта не дае вынікаў. Інакш гэта нейкая далёкая прытча, якая не сутыкаецца з рэальнасцю. Вечна паралельная рэальнасці. Такія гісторыі патрэбна чытаць і ведаць, каб прааналізаваць ці ідзём мы куды. Каб пабачыць памылкі. Каб паставіць чарговую галачку ў галаве. Я правяду тут паралелі з чачэнскімі дзённікамі Паліны Жарабцовай. На фрагмент гісторыі, на пэўную праблему, ты атрымліваеш жывое. Туман рассейваецца. І пасля толькі з гэтых жывых частак ты можаш уяўляць аб’ём. Без аб’ёму гісторыяй кіруе ідэалогія. Без жывых людзей гісторыяй кіруе прапагандыст-гісторык.
Ці адбылася бы справа Бейліса зараз? Так. Толькі, мне падаецца, сёння больш цемрашальства ў дзяржаўных структурах. Цемрашальства і ўсёдазволенасці. Калі б яны вырашылі гнаць хвалю на габрэяў, то яны бы гналі. Сёння дакладна так як тады, але з адной вялізнай розніцай. Як не дзіўна, але ў нечым складаней прымусіць цёмны народ паверыць у нерэальную патрэбную ўладам хрэнь, чым народ адукаваны, які глядзіць ТБ і гартае сацсеткі. Сёння за той час, які ішоў працэс над Бейлісам, можна было бы стварыць такую моцную прапагандысцкую праграму, што хапіла бы, каб утапіць у антысемітызме ўсю РФ і палову Беларусі. Але вы, магчыма, зробіце іншыя вывады. Чытайце. І рабіце))
