Freud ve Din

Freud dine dışarıdan baktı ve onu hiçbir zaman dindar kimsenin algıladığı gibi bir bütün olarak sorgulamadı; kendisinin seçtiği noktalar üzerinde yoğunlaştı.

Burada önemli olan nokta Freud’un din ile bilimi karşı karşıya getirmesidir. Oysa dinin bilimle temellendirilip temellendirilemeyeceği veya reddedilip reddedilemeyeceği gibi bir mantık kurgusu yanlıştır. Bilim insanın evrenle olan ilişkisinde ona yardımcı olabilir, ama bilimin insana her konuda net bilgi sunma zarureti yoktur

Totem ve Tabu öylesine bir hikâyedir.
B. Malinowski

antropolog Wilhelm Schmidt Almanca orijinalini 1912’de yayımladığı The Origin and Growth of Religion (London 1931) isimli eserinde en eski din şeklinin animizm veya totemizm değil, primitif monoteizm olduğunu ortaya koydu.

Freud’un yazdığı veya savunduğu her şeyi kabullenmenin entellektüeller arasında kültürel bir moda haline gelmesidir. Bu moda sayesinde Freud’un en temelsiz fikirleri bile sanki ispatlanmış teoriler gibi kabul görmüştür.

her dinî ibadeti yerine getirmeyenin de bir vicdan azabı duyması söz konusu değildir. Dinî görevlerini yerine getirmediklerini bildikleri halde bundan hiçbir iç sıkıntısı, hiçbir vicdan azabı duymayan birçok insan vardır.

değerlendirmeler, Freud’un çoğu defa yaptığı gibi, yine Hıristiyanlık dikkate alınarak yapılmıştır. Burada Hıristiyanlık’taki “aslî günah”ın esas alındığını, “dindarlar” tavsif edilirken kullanılan “kendilerini zavallı günahkârlar olarak görenler” şeklindeki ifade ele vermektedir.

Jung’a göre din Freud’un söylediğinin tam tersi bir fonksiyon icra eder. Nevroza yol açmak bir tarafa, dinî yaşantı ne kadar azsa nevrozun nüksetme ihtimali o kadar fazladır.

Freud’un saplantı nevrozlarıyla dinî ibadetler arasında var olduğunu belirttiği ilk benzerlik, yukarıda da ifade edildiği gibi, her ikisinin de ihmal edilmeleri halinde kişide bir vicdan azabına, bir iç sıkıntısına yol açmalarıdır.

Eğer insan kendisini bir şey yapması gerektiğine inandırmış ise, bu şey ne olursa olsun onu yapmadığı veya yapamadığı zaman mutlaka bir iç sıkıntısı duyacaktır.