Sosyoloji Notları

En basit bir meselede, çok defa bir ismin pırıltısına

basit bir meselede, çok defa bir ismin pırıltısına kendimizi terkederiz. Düşünmek önce düşünülenleri düşünmek, sonra düşünmektir. Her düşünce başka düşüncelerin üstünde yükselir, ama bütün mesele kendini fedâ etmemektir.

Bir otoriteye bağlanmak, düşünemeyeceğini kabul etmek demektir. Bütün kalabalıklar bir çoban peşindedir, güdülmek ister. Kalabalık hürriyetten korkar, hürriyet sorumluluk demektir. Onun için demokrasi rejimlerin en zorudur.

İşçi sınıfına şuur dışarıdan gelir, işçi sınıfı kendi kendisini şuurlandıramaz. Olsa olsa bir Trade-Unioniste şuura varır. Aydın proletaryaya şuur, bilgi götürmek mecburiyetindedir. Esasen işçi sınıfı bir tek mütefekkir yetiştirmemiştir.

Marx dünya bir milletin değil, bütün milletlerindir demişti

Makyavel fert ahlâkı ile politika ahlâkını ayırır. Fert namuslu olmalıdır, fakat politika, matematik gibi ahlâk dışıdır der.

Biz ekonomiko-sosyal bakımdan ve üst-yapı müesseseleri bakımından Avrupa'dan çok farklıyız. Avrupa bizim şamarımızla düşünceye itildi. İntelijansyamızı Türk halkından koparmak suretiyle Avrupa, onu yosun halinde bir kayaya sıvadı. Temas ettiğimiz her realiteyi, hakikatin son merhalesi olarak bize tanıttı. Avrupa liberalizmi karşısında Türk intelijansyasının 19. yüzyıldaki durumu budur. Avrupa kendilerini bizden çok farklı sayan azınlıklardan faydalanır, onları ekonomikman zenginleştirdikten sonra, Türk intelijansyasını onların kanalından tavlar. Sonra düşünceye, düşünce adamına karşı küçümseyen bir tavır takınır. Türkiye'nin kurtuluşu ancak aydınların düşüncesiyle olabilir. Düşünmek ise dü
şünenlerin düşüncelerini düşünmektir. Oysa bizde ne tez, ne antitez vardır. Liberalizm de yoktur, sosyalizm de yoktur.

Tarihte atlayış
yoktur, kantiteden kaliteye geçiş vardır.

Burjuvazi, aristokrasiyi ortadan kaldırır ve proletarya doğar. İdeal, tezle antitezin insanla tabiat arasında olmasıdır

Montesquieu de kanun tarifini verir: "Kanun hâdiselerin ruhundan, mahiyetinden çıkan zarurî ve değişmez münasebetlerdir."